صفر تا صد هدفگذاری در کنکور
6دقیقه
آنچه در این مقاله می‌خوانید [پنهان‌سازی]
🧐 تا حالا دقت کردی وقتی خانواده‌ات می‌خوان برن مسافرت، اولین کاری که می‌کنن چیه؟ مقصد رو مشخص می‌کنن. بعدش مسیر، استراحت‌ها، بنزین زدن، حتی چکاپ ماشین رو با دقت برنامه‌ریزی می‌کنن چون می‌دونن قراره به کجا برسن. اگه ندونن مقصد کجاست، کل مسیر گیج‌کننده میشه.
🔗 یه کنکوری هم وقتی میخواد وارد مسیر کنکور بشه، اولین چیزی که سوالی که براش به وجود میاد اینه که کجا میخوام برسم؟ به چی میخوام برسم؟ این همه تلاش آخرش چی؟
این دقیقا همون چیزیه که شاید اکثر کنکوری‌ها ندونن و به خاطر همین وسط راه بی‌انگیزه میشن و یه دفعه‌ای بادشون خالی میشه….
🤌پس بیا خشت اول رو درست بذاریم و اصولی هدفگذاری کنیم.
• چرا باید هدفگذاری کنیم؟ اصلا چه فایده‌هایی داره؟!
1- سوخت انگیزشی همیشگی
وقت برای خودت هدف داشته باشی و هدفت مشخص باشه، مغزت دوپامین هدف محور تلاش میکنه، یعنی هر موقع که حس کردی دیگه نمی‌تونی، یه مرور و یادآوری هدف، بهت کمک میکنه که برگردی دوباره به مسیر و عقب نکشی.
2- کمک به اولویت‌بندی
هدفت مثل فیلتر برای تصمیم‌ها و انتخاب‌های زندگیت عمل میکنه.
یعنی چی؟
یعنی نگاه میکنی این تصمیم، کمکی به تو برای رسیدن به هدفت میکنه یا نه؟
اگه جوابش آره پس شروع میکنی
اگرم نه، که حذفش میکنی
چون ما وقت و فرصت نداریم، باید بهترین انتخاب‌ها و تصمیم‌ها رو داشته باشی.
📍 مثلاً اگه هدفت قبولی دندان پزشکیه، می‌فهمی کدوم کلاس، منبع یا تست واقعاً به کارت میاد. هر تصمیم از فیلتر هدف رد میشه.
3- پایش مسیر
هر چند از مدت میتونی با کمک هدفت ببینی، کجای مسیری؟ چقدر بهت هدف نزدیکی؟ چیکار باید بکنی تا به هدفت نزدیک‌تر بشی؟ و…….
هدف مثل یه عیار و خط‌کش عمل میکنه تا مسیر رو اشتباه نری!
📏 درصد درس‌ها، تراز آزمون‌ها، تعداد تست‌ها همه میشن خط‌کش ارزیابی.
4- کاهش اضطراب و نگرانی
ابهام و بلاتکیفی بزرگترین منبع استرسه!
وقتی بدونی قراره به چی برسی، خیلی راحت روی اجرا و کارت تمرکز میکنی و از بلاتکلیفی در میای.
بچه‌ها هیچ چیز بهتر از ذهن آروم و متمرکز نیست. وقتی از فردات خبر نداشته باشی، کارت میفته عقب.
5- نظم ناخودآگاه
وقتی هدف داری، ناخودآگاه هر کاری رو انجام میدی تا به هدفت برسی. انگار بدون اینکه بفهمی، صدتو برای هدف میذاری و همه کارات در مسیر هدف میشه و کار باطل و بیهوده انجام نمیدی. انتخاب دوست، استفاده از وقت، نوع درس خوندن… همه هماهنگ میشن.
6- پیشرفت روز به روز
وقتی هدف بلند مدتت رو بدونی، بعد هدف میان مدت و در آخر کوتاه مدت، این باعث میشه که بدونی برای رسیدن به چه هدفی توی این ماه تلاش میکنی. اینجوریه که سعی میکنی هر روز از بهتر از دیروز باشی تا به هدفت برسی.
• ویژگی‌های یه هدف خوب، هدفگذاری (smart)
1- مشخص بودن هدف یا (specific): هدفت باید واضح و مشخص باشه. یعنی چی؟
یعنی نگی میخوام موفق بشم، به جاش بگو میخوام به پزشکی دانشگاه تهران برسم.
سوال کلیدی: (دقیقا چه رشته‌ای در چه دانشگاهی میخواهم؟)
2- قابل اندازه‌گیری بودن هدف (measurable): یه جمله هست میگه تا جایی رو متر نکرد، نمیشه اندازه گرفت. توی اینجا هم یعنی تا ندونی برای هدف چه رتبه و ترازی بگیری، اندازه‌گیری میزان رسیدن به اون هدف برات سخت میشه.
مثلاً بگی “باید تا پایان دی به تراز ۷۰۰۰ برسم”، نه صرفاً “قوی بشم”.
3- دست یافتنی یا (achievable): هدف باید دست یافتنی باشه.
نمی‌تونی الان بگی هدفم اینه که برم سیاره مشتری؟!!
چنین چیزی دست‌یافتنی نیست.
4- واقع‌بینانه یا (realistic): هدفت باید منطقی و عقلانی باشه.
برات سخته با معدل 14 یا تراز 5000 هدف پزشکی تهران رو داشته باشی
نه چنین چیزی غیر منطقیه.
یادت نره سنگ بزرگ نشونه نزدنه.
5- زمان‌بندی یا (timely): هدف باید زمان و تاریخ داشته باشه. یعنی بدونی کی و چه زمانی باید به این هدفت برسی؟
یعنی باید محدوده زمانی توی ذهنت داشته باشی و بدونی چقدر برای هدفت زمان داری.
• چه کارایی باید انجام بدیم برای هدفگذاری؟
1- خود شناسی
بدون اینکه خودت و شخصیتتو بشناسی، نقاط ضعف و قوتتو بدونی، عملا هدف‌گذاریت الکیه و فقط یه حرفی روی باد هوا زدی. چون خیلی مهمه هدفت به تیپ و شخصیتت بخوره و باهاش انس بگیری.
میتونی توی این زمینه از نظر دیگران درباره خودت، آزمون‌های شخصیت و …… استفاده کنی تا علائقتو خوب بشناسی و مطابق اون هدفگذاری کنی.
2- خرد کردن هدف
اول که میخوای هدفتو بنویسی، یه هدف بزرگ و بلندمدت بنویس و تا چند سال آینده رو در بر داشته باش.
بعدش حالا بیا هدف میان‌مدت و کوتاه‌مدتت رو مشخص کن.
ولی روند اجرا و عملت باید از کوتاه‌مدت بره به سمت بلندمدت.
مثلا کسی که میگه هدفم قبولی پزشکی تهران با رتبه دو رقمیه، وقتی بخواد این هدفشو خرد کنه و برسه به هدف کوتاه مدت، میگه این ماه باید به 350 تست و 45 ساعت مطالعه زیست برسم و اینجوری راهتو برای رسیدن به هدف بلندمدت هموار میکنه.
3- برنامه‌ریزی مطابق هدف
حالا که هدفت معلوم شد، باید بدونی برای رسیدن به این هدف والا، از کی شروع کنی، با چه منابعی شروع کنی؟ با کدوم آزمون شروع کنی؟ و……………………
به طور واضح بگم، تلاشت باید هماهنگ با هدفی که میخوای باشه. نمی‌تونی روزی 4 ساعت مطالعه کنی و ادعا پزشکی تهران داشته باشی 😙
• ابزار ها و تکنیک های کاربردی توی هدف گذاری
1- مکتوب کردن هدف: هدفت باید مکتوب باشه، صرفا یه هدف ذهنی بدرد نمی‌خوره، باید نوشته بشه تا احتمال وقوعش بیشتر بشه.
2- هدفت رو مرور کن: سعی کن اول صبح یا آخر شب هدفتو مرور کنی تا انگیزه بگیری و بدونی برای چی داری می‌جنگی.
3- تصویر ذهنی از هدفت داشته باش: در مورد شغلی که میخوای بهش برسی، فکر کن و تصویر ازش داشته باش. مثلا موقعیتی که داره اون شغل یا کاری که قراره انجام بدی رو تصور کن و هر چند ساعت برای خودت انجام بده اون رو.
4- حواست به اطرافیانت باشه: افرادی که برای دوستی یا همنشینی انتخاب میکنی، تاثیر زیادی توی انگیزه و عملکردت داره. اگر آدمای دور و اطرافت هدف نداشته باشن یا ندونن برای چی دارن زندگی می‌کنن، تو هم مثل اونا میشی و از هدفت دست میکشی.
5- استمرار، استمرا و استمرار: اگه همیشه این کار‌ها رو انجام بدی و بهترین هدف رو هم داشته باشی ولی استمرار تو کارت نباشه عملا کارت خوابیده‌ست. توی حرف خیلی چیزا گفته میشه، ولی پایِ عمله که تعیین میکنه اندازه هدفت هستی یا نه. پس حواستون باشه استمرار و توی هر همیشه واسه هدف جنگیدنه که تو رو میرسونه به اونجایی که میخوای.
6- پیشرفت‌سنجش داشته باش: سعی کن یه فردی رو توی زندگیت داشته باشی که هر از چند مدت تو رو بسنجه و بدونی تا الان به کجا رسیدی و کجای مسیری. یعنی هر چند وقت یه نگاه به گذشته داشته باشی تا اگه تغییری لازم هست، انجام بدی.
7- حواست به تغییرات کوچیک باشه: یادت باشه این مسیره که تو رو به نتیجه میرسونه و اونه که باعث میشه تو پیشرفت کنی. پس حواست به تغییرات ریز باشه که نتیجه‌های بزرگ میاره.
8- توهم نزن: چیزی که تو رو به هدفت میرسونه کار و اقدام همین الانته. پس زیادی خیال‌پردازی نکن و حواست رو از زمان حال و اقدام الانت دور نکن. زیاده‌روی توی این‌کار باعث میشه از مسیر مهمت جابمونی.
جمع‌بندی آخر
🎯 هدفگذاری پایه‌ای‌ترین مهارت موفقیت در کنکوره. هر چقدر هدف دقیق‌تر، واقع‌گرایانه‌تر و مکتوب‌تر باشه، مسیر شفاف‌تر و انگیزه‌ات بیشتره.
یادت نره:
اگه میخوای قله رو فتح کنی، باید مثل کوهنورد که میدونه قراره به کجا برس، بالا بری 💪
